اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های هیبرید‌ و آزاد گرده‌افشان زمستانه کلزا (Brassica napus L.)

نویسندگان

  • خسروشاهلی, محمود دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
  • علیزاده, بهرام پژوهش مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
  • مجیدی هروان, اسلام دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
  • مطهری, علیرضا دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
چکیده مقاله:

به‌منظور ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های کلزای زمستانه در مناطق هدف و مقایسه بین انواع شاخص‌های پایداری، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 ژنوتیپ به‌همراه رقم اُکاپی (شاهد) (جمعا 16 ژنوتیپ) در سه تکرار طی دو سال زراعی (95-1394 و 96-1395) در چهار منطقه سرد و معتدل سرد کشور (کبوترآباد اصفهان، طرق مشهد، اسلام آباد غرب و کرج) اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس نشان دهنده تفاوت آماری معنی‌دار ژنوتیپ‌های کلزا در برخی از مکان‌ها بود. پس از تایید یکنواختی واریانس خطاهای آزمایشی در مکان‌های مختلف، تجزیه واریانس مرکب با فرض ثابت بودن اثر ژنوتیپ‌ها و تصادفی بودن اثر مکان و سال انجام شد. نتایج نشان داد که محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ×محیط در سطح احتمال یک  درصد معنی‌دار بوده و ژنوتیپ‌ها در شرایط مختلف محیطی تظاهر متفاوتی داشتند. بیشترین سهم تغییرات مربوط به اثر محیط (83/32 درصد) برآورد شد. برای شناسایی ژنوتیپ‌های پایدار و پرمحصول از روش‌های آماری ضریب تغییرات محیطی، واریانس پایداری، اکوالانس، واریانس محیطی، میانگین مربعات انحرافات از خط رگرسیون، ضریب تبیین، ضریب رگرسیون، رگرسیون تای (آلفا و لامبدا) و گزینش همزمان استفاده شد. اگرچه در پژوهش حاضر امکان گزینش برای عملکرد و پایداری توسط یک معیار کاربردی وجود داشت، اما با توجه به ضعیف و متغیر بودن همبستگی‌های رتبه‌ای اسپیرمن بین انواع شاخص‌ها، به‌جز شاخص گزینش همزمان و عملکرد دانه، از چند روش‌پایداری استفاده شد و در نهایت ژنوتیپ‌هایES Alonso، ES Kamilo و اُکاپی به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار و پرمحصول شناخته شدند. نتایج آزمایش نشان داد که از ژنوتیپ‌های منتخب می‌توان برای کشت در مناطق سرد و معتدل سرد کشور استفاده کرد.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گروه‌بندی لاین‌های امید‌بخش زمستانه کلزا (Brassica napus L.) بر اساس اثر متقابل ژنوتیپ × محیط

بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط با هدف انتخاب ژنوتیپ‌های برتر یکی از مهم‌ترین مراحل برنامه‌های به‌نژادی به‌شمار می‌رود. هدف از این پژوهش گروه‌بندی دوازده لاین امید‌بخش زمستانه کلزا به همراه رقم شاهد اکاپی بر مبنای شباهت پاسخ آن‌ها به محیط‌های مختلف با استفاده از روش لین و باتلر بود. آزمایش‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1391-1389 در ایستگاه‌های تحقیقاتی کرج، کرما...

متن کامل

تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های زمستانه کلزا (.Brassica napus L)

وجود اثر متقابل ژنوتیپ xمحیط ایجاب می کند که عملکرد ژنوتیپ ها در دامنه وسیعی از شرایط محیطی مورد ارزیابی قرار گیرند تا اطلاعات حاصل بتواند کارایی مربوط به گزینش و معرفی آنها را افزایش دهد. به این منظور عملکرد دانه 24ژنوتیپ زمستانه کلزا در نه منطقه سرد و معتدل سرد کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و به مدت دو سال زراعی 80-1379 و 81-1380 مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس مرکب ...

متن کامل

ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر عملکرد دانه لاین‌های نخود (Cicer arietinum L.) در کشت زمستانه

هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل آن­ها بر عملکرد ارقام و لاین­های نخود سفید و شناسایی ژنوتیپ­های پرمحصول و پایدار در شرایط متفاوت محیطی بود. در این آزمایش چهارده لاین و رقم نخود تیپ کابلی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار و در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی کردستان، ارومیه، مراغه و همدان به مدت سه سال زراعی (91-1388) در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نت...

متن کامل

پاسخ عملکرد دانه و روغن ژنوتیپ های کلزا (Brassica napus L.) در اراضی شور دشت تبریز

این پژوهش به­منظور ارزیابی پاسخ عملکرد و اجزای عملکرد دانه و روغن ژنوتیپ­های کلزا در اراضی شور دشت تبریز و گزینش لاین­های امید بخش اجرا گردید. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و 38 ژنوتیپ کلزا در اراضی شور ایستگاه خسروشاه  مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان­شرقی (هدایت الکتریکی خاک مزرعه 7/6 و آب 2/3 دسی زیمنس بر متر) طی سال زراعی  97-1396 پیاده شد. بین ژنوت...

متن کامل

تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های زمستانه کلزا (.brassica napus l)

وجود اثر متقابل ژنوتیپ xمحیط ایجاب می کند که عملکرد ژنوتیپ ها در دامنه وسیعی از شرایط محیطی مورد ارزیابی قرار گیرند تا اطلاعات حاصل بتواند کارایی مربوط به گزینش و معرفی آنها را افزایش دهد. به این منظور عملکرد دانه 24ژنوتیپ زمستانه کلزا در نه منطقه سرد و معتدل سرد کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و به مدت دو سال زراعی 80-1379 و 81-1380 مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس مرکب ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 20  شماره 3

صفحات  237- 251

تاریخ انتشار 2019-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023